ROLA PROCESU SAMOKONTROLI
Wyrównanie poziomu cukru we krwi do stanu prawidłowego stanowi główny cel leczenia przeciwcukrzycowego. Do osiągnięcia odpowiedniego stężenia glukozy we krwi nie wystarczy farmakoterapia i wizyty u lekarza, konieczna jest również systematyczna samokontrola ze strony pacjenta. Na proces samokontroli w głównej mierze składa się mierzenie poziomu glukozy we krwi za pomocą glukometru. Ponadto należy kontrolować masę ciała, stosować systematyczne pomiary ciśnienia krwi, a także obserwować kondycję swoich stóp. Dzięki stosowaniu samokontroli i dokumentowaniu jej, dajemy możliwość lekarzowi i sobie samemu oceny skuteczności prowadzonej farmakoterapii, dzięki czemu możliwe jest szybkie reagowanie (zmiana leków lub dawkowanie) w razie niewyrównania poziomu cukru we krwi. Wyrównana glikemia pozwala na uniknięcia powikłań cukrzycy, takich jak stopa cukrzycowa, retinopatia i nefropatia, zmniejsza ryzyko epizodów hipoglikemii, hiperglikemii czy też groźnej dla życia śpiączki cukrzycowej. Wyrównana cukrzyca i kontrolowane ciśnienie zmniejszają prawdopodobieństwo rozwoju chorób serca. Niewątpliwie proces samokontroli jest niezbędny w celu zachowania jak najdłużej dobrej jakości życia, dlatego powinien być obowiązkiem diabetyka.
PRAWIDŁOWY PRZEBIEG SAMOKONTROLI
Do prawidłowej samokontroli cukrzycy niezbędne jest zaopatrzenie się w odpowiednie akcesoria:
• dzienniczek samokontroli
• glukometr wraz z paskami i nakłuwaczem
• aparat do pomiaru ciśnienia
• waga domowa
Farmaceuta i lekarz prowadzący pomogą Ci się w nie zaopatrzyć. Wszystkie pomiary których dokonasz, zapisuj w odpowiednich rubrykach dzienniczka samokontroli.
Pomiar stężenia glukozy wykonuj za pomocą glukometru, zgodnie z procedurą jaką przekazał Ci farmaceuta, a także po zapoznaniu się z instrukcją obsługi. W przypadku cukrzycy typu II leczonej lekami doustnymi, zalecany jest pomiar glukozy na czczo, rano – raz dziennie. Ponadto należy wykonać raz w tygodniu skrócony pomiar glikemii, który obejmuje oznaczenie:
• na czczo
• 2 godziny po śniadaniu
• 2 godziny po obiedzie
• 2 godziny po kolacji
Nic nie stoi na przeszkodzie, żebyś mierzył poziom glukozy częściej – zwiększy to Twój poziom kontroli. Szczególnie warto wykonać pomiar po dużym wysiłku, gdy coś Ci dolega (np. przeziębienia), lub gdy czujesz się osłabiony. Pamiętaj, żeby przed pomiarem dokładnie umyć ręce ciepłą wodą i mydłem, wszelkie zanieczyszczenia mogą zafałszować wyniki. Po wykonaniu pomiaru i zanotowaniu porównaj swój wynik z obowiązującymi kryteriami wyrównanej cukrzycy:
• glikemia na czczo i przed posiłkami: 70 – 110 mg/dl (3,9 – 6,1 mmol/l)
• glikemia 2 godziny po posiłku: mniej niż 160 mg/dl (8,9 mmol/l)
Jeśli uzyskane przez Ciebie wyniki pomiarów nie mieszczą się w powyższych zakresach, koniecznie zgłoś to farmaceucie lub lekarzowi prowadzącemu.
Kolejnym istotnym elementem samokontroli jest systematyczny pomiar ciśnienia tętniczego. Badanie wykonuj ciśnieniomierzem naramiennym, najlepiej dwa razy dziennie. Należy pamiętać, żeby w czasie pomiaru siedzieć, ręka powinna być na wysokości serca. Przed pomiarem nie należy palić, pić kawy, jeść obfitego posiłku i wykonywać wysiłku. Wyniki koniecznie zapisuj w dzienniczku, żeby lekarz prowadzący lub farmaceuta mieli wgląd do postępu leczenia. Wyrównana cukrzyca jest pośrednio skorelowana z prawidłowymi wartościami ciśnienia, które powinny być niższe niż 140/90 mmHg.
Dbanie o prawidłową masę ciała znacząco poprawi rokowania Twojej choroby. Cukrzyca typu II jest silnie związana z nadwagą, a zredukowanie wagi daje dużo lepsze wyniki w leczeniu i wyrównaniu cukrzycy. Podjąłeś dietę, dlatego warto kontrolować jej skuteczność poprzez pomiary wagi. Wystarczy, jeśli zważysz się raz w tygodniu, najlepiej zachowując ten sam dzień i porę. Żeby nie fałszować danych, dokonuj pomiarów w samej bieliźnie. Jak wcześniej, wyniki pomiarów notuj w dzienniczku.
W przebiegu cukrzycy ważne jest kontrolowanie stanu swoich stóp. Codziennie oglądaj stan skóry stóp. Nie bagatelizuj małych ranek i przebarwień, mogą one być początkiem poważnej komplikacji cukrzycy, jaką jest stopa cukrzycowa, mogąca doprowadzić nawet do amputacji kończyny. Informuj swojego lekarza o ewentualnych niepokojących zmianach.
Prawidłowa i systematyczna samokontrola, pozwoli Ci poznać swoją chorobę i uzyskać powodzenie leczenie. Dzięki temu, mimo towarzyszącej cukrzycy, Twój komfort życia pozostanie na wysokim poziomie.