Rozwój fizyczny to wieloczynnikowy proces rozpoczynający się od najmłodszych lat. Zastanawiało Cię kiedyś, dlaczego potrafisz jeździć na rowerze, gdzie musisz trzymać równowagę, sterować kierownicą i jednocześnie pedałować? Na każdy wykonywaną czynność oraz rozwój koordynacji wpływa motoryka – to dzięki niej uczymy się wszelkich form ruchowych! Czym jest motoryczność ciała i jaki ma wpływ na ogólny rozwój człowieka?  

Czym jest motoryka ciała? 

Motoryka jest pojęciem związanym z rozwojem sprawności fizycznej. Istotnie jest to całokształt form ruchowych i czynności manualnych – umiejętności, postaw, potrzeb i możliwości ruchowych człowieka.  

Motoryka – podział  

• Produkcyjna – wytwarzanie pracy i dóbr materialnych; 
• Sportowa – doskonalenie ciała i podnoszenie sprawności fizycznej; 
• Ekspresyjna – wyrażanie i przekazywanie informacji za pomocą gestów, mimiki i pozycji ciała; 

Motoryka – sposoby kształtowania  

• Metoda prób i błędów; 
• Naśladownictwo i odwzorowywanie;  
• Nauka czynności ruchowych; 

Rozwój motoryczny 

Istotnie jest to czynnik wpływający na sprawność ciała i jego funkcjonowanie. Ćwiczenie i usprawnianie motoryczności mają na celu: 

• Wzrost skuteczności ruchów; 
• Zwiększenie efektywności nauki ruchów; 
• Stymulowanie rozwoju poprzez ruch; 

Z pewnością na możliwości fizyczne i tempo ich rozwoju wpływają: 

• Wiek; 
• Płeć; 
• Przebyte kontuzje; 
• Budowa ciała; 
• Predyspozycje ruchowe; 
• Dieta i sposoby odżywiania; 
• Temperament i sprawność zmysłowa; 
• Psychika;  
• Oddziaływanie środowiska zewnętrznego; 
• Stan zdrowotny;  

Motoryka – zakres ruchów 

Rozwój motoryki wpływa na sprawność fizyczną oraz codzienne funkcjonowanie. Dlatego należy pamiętać, że stymulacja rozwoju ruchowego zaczyna się od najmłodszych lat! Niewątpliwie priorytetowa jest motoryka duża, której wypracowanie pozwoli na pracę nad motoryką małą. 

Motoryka duża 

Do ruchów z obszaru motoryki dużej angażowane jest całe ciało lub jego znaczna część, są to czynności takie jak np.: 

• Skakanie; 
• Chodzenie; 
• Bieganie; 
• Pływanie; 
• Jazda na rowerze; 

Motoryka duża ze względu na fakt złożoności ruchów pozwala na doskonalenie ogólnej sprawności fizycznej oraz na rozwój układu nerwowego i pracę nad koordynacją ruchowo-wzrokową. 

Motoryka mała 

Są to ruchy o mniejszym zakresie, związane ze sprawnością rąk, które pozwalają nam m.in. na: 

• Wiązanie butów; 
• Rysowanie; 
• Chwytanie;  
• Pisanie; 
• Zapinanie guzików;  

W związku z wykorzystaniem wyłącznie palców i dłoni motoryka mała niewątpliwie jest wykorzystywana do czynności wymagających precyzji, skupienia i koncentracji.  

Cechy motoryczne 

• Siła – przeciwdziałanie siłom zewnętrznym i grawitacji kosztem wysiłku mięśniowego; 
• Szybkość – wykonywanie ruchu w możliwie najkrótszym czasie; 
• Wytrzymałość – kontynuowanie intensywnego wysiłku przez możliwie najdłuższy czas przy jednoczesnym spożytkowaniu możliwie najmniejszego kosztu energetycznego; 
• Zręczność – ekonomia, szybkość, płynność wykonywania prawidłowych ruchów; 
• Gibkość – predyspozycje do ruchomości poszczególnych odcinków ciała w stawach;  
• Rzuty i chwyty – jednoczesna koordynacja ruchowa, wzrokowa i optymalna dystrybucja napięcia mięśniowego; 
• Koordynacja – wykonywanie skomplikowanych przestrzennie ruchów i szybkich zmian pozycji, dostosowanych do dynamiki otoczenia; 
• Równowaga – dostosowanie i utrzymanie pozycji; 

Pamiętaj, że motorykę należy odpowiednio stymulować, ponieważ nie płynie w naszej krwi od urodzenia. Prawidłowo rozwijana motoryka ciała pozwala na kształtowanie prawidłowych nawyków ruchowych, choć każdy człowiek uczy się ich we własnym tempie.